W imię Prawdy! C. D. 371

16 czerwca 2024 roku ciąg dalszy

W tym dniu przeczytałem ważne dla mnie treści w książce kardynała Jana Bona pt. ,,O rozpoznawaniu duchów”:

„Zamieszanie, smutek i rozpaczanie po upadku grzechowym pochodzą z ukrytej pychy i zbytecznego zaufania we własne siły. Pokorny bowiem wcale się nie dziwi upadkowi, gdyż jest przekonany, że bez Boga słabość ludzka nie może nic uczynić. Dlatego też błagając Boga o pomoc łaski, obrzydza sobie z bólem i ze spokojem winę grzechową, a powstawszy, odbywa tym rączej i ochotniej dalszą drogę życia.

I to także jest znamieniem ducha ludzkiego, jeżeli ktoś tak dalece przywiązuje się do pewnych – chociażby dobrych i świętych – ćwiczeń, zatrudnień i posług, że kiedy na rozkaz przełożonego musi się do innych przerzucić, natychmiast wybucha ze skargami i jękami i sądzi, że już runie jego doskonałość, bo mu odjęto środki rzekomo do niej wiodące. Jednakże nie były to prawdziwe lepsze i skuteczniejsze środki. Owszem, przeciwnie – ponieważ był do nich nieporządnie przywiązany, pieścił nimi samego siebie, szukając w nich własnego pożytku, a nie chwały Bożej.

Natura kocha wszystko, co piękne, dobre i doskonałe i ma w tym upodobanie. Stąd też pochodzi, że nawet w duchowych sprawach, zabiegach i pracach nie znosi żadnych usterek. Jeżeli zaś tego rodzaju niedostatki martwią i trapią duszę, jest to dowodem, że miłość ku pięknu i dobru wypływa z natury.

Duch ludzki pobudza uczonych i chciwych wiedzy do uczenia się i badania rzeczy Boskich i nadprzyrodzonych, aby się wywyższali ponad innych, aby siebie samych głosili, aby zadośćuczynili ciekawości. Stąd pochodzą wzniosłe, nadzwyczajne i bystre słowa, jakie wielu głosi i pisze, a których owocem jest świerzbienie uszu, nie zaś zbawienie lub nawrócenie bliźnich.

Stąd to napuszyste rozmowy filozoficzne o cnocie, pozbawione ducha i życia, rozrywają duszę i zaprzątają ją czczymi marzeniami, a woli nie zdołają zapalić do pobożności, do miłości i zjednoczenia z Bogiem. Albowiem mowa będąca owocem natury może w sobie zawierać wiele dobrego, lecz mało przynosi korzyści i jest podobna do miedzi brzęczącej i cymbału brzmiącego. Przeciwnie, słowa ożywione Duchem Bożym, chociażby były nieliczne i proste, przecież obfity wydają owoc.
Nadto duch ludzki zwykł się łatwo rozpraszać i wylewać na zewnątrz lub delektować się mnóstwem i rozmaitością dobrych myśli. Atoli przez to traci jedność, o którą najwięcej się rozchodzi i która jest jedynie konieczną.

Duch ludzki w kierowaniu się na polu cnoty przybiera sobie za nieodłączną towarzyszkę mądrość ciała (Rz 8, 6). Dlatego też bardzo wielu ludzi zadowala się miernotą w życiu, a nie zmierza do heroicznej wysokości. Mierzą oni wszystko według siebie, a nie według potęgi i skuteczności łaski Bożej. Ponieważ zaś lękają się cierpień, upokorzeń i wzgardy, przeto tym usilniej kochają bogactwa, zaszczyty, wygody ciała i wszystkie dobra doczesne, zwracając ku nim wszystkie swe czyny, słowa i myśli. Pragną cieszyć się samymi sobą jako swym celem ostatecznym, a robiąc z siebie rodzaj bożyszcza, odwodzą od Boga, kierują ku sobie samym wszystkie swe zamiary i jakby oszołomieni jakimś urokiem, gonią tylko za własną korzyścią.

Jak prawdziwa miłość nie szuka swego (1 Kor 13, 5), tak zgubna miłość własna swego szuka. Jest ona tak przewrotna, a tak przenikliwa, że wciska się nie tylko do rzeczy światowych i doczesnych, lecz także do niebieskich i duchowych. Zatruwa swym jadem modlitwę, przystępowanie do świętych sakramentów i spełnianie uczynków cnotliwych, tak że ludzie pod jej wpływem nawet w tych świętych czynnościach szukają poklasków światowych lub polują na miano świętych, albo też wreszcie spodziewają się za nie otrzymać od Boga nadzwyczajne objawienia, słodkie rozkosze duchowe i pociechy wewnętrzne.

Nawet do dzieł pokutnych dostaje się ta trucizna. Często bowiem grzesznik po upadku żałuje i karci surowo swe ciało, jednakże nie dlatego, że Boga obraził, ale że popadł w niesławę lub że stracił szacunek u bliźnich, albo też wreszcie dlatego, że przynajmniej we własnych oczach chce uchodzić za niewinnego. Ponieważ zaś rzeczy doczesne nie mogą człowieka zaspokoić, stąd tak wielka bywa u samoluba zmienność, że przerzucając się od jednych zajęć i rozrywek do drugich – ostatecznie sam nie wie, czego ma już zapragnąć lub co czynić. To łudzi się próżną nadzieją, to znowu popada w rozpacz. To się rozpływa nad niczym w radości, to znowu smuci się aż do choroby. Nie ma mianowicie miary i nie trzyma się środka, lecz zawsze popada w ostateczność. Podobny jest do okrętu miotanego na oślep tu i tam, aż wreszcie uderzy o skały i nędznie zatonie. Wszak pouczył nas Zbawiciel: „Kto miłuje duszę swą, straci ją” (J 12, 25).
Toteż do tej jednej – a najniebezpieczniejszej – miłości własnej należy odnosić wszystko, cokolwiek da się powiedzieć o duchu ludzkim, bo ona jest sprężyną wszystkich naturalnych poruszeń. Dlatego też trzeba wytężyć wszystkie siły, aby ją wykorzenić, aby ludzie byli uczniami Bożymi (J 6, 45) i aby wszystkie ich pragnienia pobudzał do dobrego Duch Boży”.

W imię Prawdy! C. D. 336

26 maja 2024 roku

W tym dniu ważne były dla mnie poniższe treści z liturgii słowa i liturgii godzin:

,,Mojżesz tak powiedział do ludu:
«Zapytaj dawnych czasów, które były przed tobą, zaczynając od dnia, w którym Bóg stworzył człowieka na ziemi, zapytaj od jednego krańca niebios do drugiego, czy nastąpiło tak wielkie wydarzenie jak to lub czy słyszano o czymś podobnym? Czy słyszał jakiś naród głos Boży z ognia, jak ty słyszałeś, i pozostał żywy? Czy usiłował Bóg przyjść i wybrać sobie jeden naród spośród innych narodów przez doświadczenia, znaki, cuda i wojny, ręką mocną i wyciągniętym ramieniem, dziełami przerażającymi, jak to wszystko, co tobie uczynił Pan, Bóg twój, w Egipcie na twoich oczach?
Poznaj dzisiaj i rozważ w swym sercu, że Pan jest Bogiem, a na niebie wysoko i na ziemi nisko nie ma innego. Strzeż Jego praw i nakazów, które ja dziś polecam tobie wypełniać; by dobrze ci się wiodło i twym synom po tobie; byś przedłużył swe dni na ziemi, którą na zawsze daje ci Pan, Bóg twój»”. Pwt 4, 32-34. 39-40

,,Słowo Pana jest prawe,
a każde Jego dzieło godne zaufania.
On miłuje prawo i sprawiedliwość,
ziemia jest pełna Jego łaski.
Przez słowo Pana powstały niebiosa,
wszystkie gwiazdy przez tchnienie ust Jego.
Bo przemówił, i wszystko się stało,
sam rozkazał, i zaczęło istnieć.
Oczy Pana zwrócone na bogobojnych,
na tych, którzy oczekują Jego łaski,
aby ocalił ich życie od śmierci
i żywił ich w czasie głodu.
Dusza nasza oczekuje Pana,
On jest naszą pomocą i tarczą.
Panie, niech nas ogarnie Twoja łaska,
według nadziei pokładanej w Tobie”. Ps 33

,,Bracia:
Wszyscy ci, których prowadzi Duch Boży, są synami Bożymi. Nie otrzymaliście przecież ducha niewoli, by się znowu pogrążyć w bojaźni, ale otrzymaliście Ducha przybrania za synów, w którym możemy wołać: «Abba, Ojcze!»
Sam Duch wspiera swym świadectwem naszego ducha, że jesteśmy dziećmi Bożymi. Jeżeli zaś jesteśmy dziećmi, to i dziedzicami: dziedzicami Boga, a współdziedzicami Chrystusa; skoro wspólnie z Nim cierpimy, to po to, by wspólnie mieć udział w chwale”. Rz 8, 14-17

„Jedenastu uczniów udało się do Galilei na górę, gdzie im Jezus przykazał. Kiedy go ujrzeli, jedni złożyli mu hołd, inni zaś powątpiewali. A Jezus przybliżywszy się rzekł do nich te słowa: „Dana mi jest wszelka władza na niebie i na ziemi. Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody chrzcząc je w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego, ucząc je chować wszystko, cokolwiek wam przekazałem. A oto ja jestem z wami po wszystkie dni aż do skończenia świata”. Mt 28, 16-20

,,Bracia, przyszedłszy do was, nie przybyłem, aby błyszcząc słowem i mądrością głosić wam świadectwo Boże. Postanowiłem bowiem, będąc wśród was, nie znać niczego więcej, jak tylko Jezusa Chrystusa, i to ukrzyżowanego. I stanąłem przed wami w słabości i w bojaźni, i z wielkim drżeniem. A mowa moja i moje głoszenie nauki nie miały nic z uwodzących przekonywaniem słów mądrości, lecz były ukazywaniem ducha i mocy, aby wiara wasza opierała się nie na mądrości ludzkiej, lecz na mocy Bożej.
A jednak głosimy mądrość między doskonałymi, ale nie mądrość tego świata ani władców tego świata, zresztą przemijających. Lecz głosimy tajemnicę mądrości Bożej, mądrość ukrytą, tę, którą Bóg przed wiekami przeznaczył ku chwale naszej, tę, której nie pojął żaden z władców tego świata; gdyby ją bowiem pojęli, nie ukrzyżowaliby Pana chwały; lecz właśnie głosimy, jak zostało napisane, to, czego „ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, ani serce człowieka nie zdołało pojąć, jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym, którzy Go miłują”.
Nam zaś objawił to Bóg przez Ducha. Duch przenika wszystko, nawet głębokości Boga samego. Kto zaś z ludzi zna to, co ludzkie, jeżeli nie duch, który jest w człowieku? Podobnie i tego, co Boskie, nie zna nikt, tylko Duch Boży. Otóż myśmy nie otrzymali ducha świata, lecz Ducha, który jest z Boga, dla poznania darów Bożych. A głosimy to nie uczonymi słowami ludzkiej mądrości, lecz pouczeni przez Ducha, przedkładając duchowe sprawy tym, którzy są z Ducha.
Człowiek zmysłowy bowiem nie pojmuje tego, co jest z Bożego Ducha. Głupstwem mu się to wydaje i nie może tego poznać, bo tylko duchem można to rozsądzić. Człowiek zaś duchowy rozsądza wszystko, lecz sam przez nikogo nie jest sądzony. Któż więc poznał zamysł Pana tak, by Go mógł pouczać? My właśnie znamy zamysł Chrystusowy”. 1 Kor 2, 1-16

W tym dniu przeczytałem ważne dla mnie treści w książce kardynała Jana Bona pt. ,,O rozpoznawaniu duchów”:

„Pierwsze cztery znamiona poprzedzają natchnienia Boże, a trzy dalsze towarzyszą mu. Są jednakże jeszcze inne, a mianowicie: przychodzące po natchnieniu. Oblubieniec bowiem nawiedzając duszę jakoby swój ogród, zasiewa w niej mirrę i inne wonne zioła, pozostawiając w niej gorący zapał do bohaterskiego umartwienia i do innych cnót, które z niej jako miła woń wypływają.
„Tę zaś mirrę” – powiada Ryszard od świętego Wiktora – „zbiera Chrystus, kiedy powyższych dzieł dokonuje w duszy, prowadząc ją do cnoty i do doskonałości; kiedy ją mile wzmacnia, aby z przyjemnością wykonała to, do czego najpierw czuła wstręt”. Podaje jej plaster swego miodu, wlewając w nią światło prawd wiary wraz z dokładnym poznaniem ich tajemnic i napawając ją przedziwną słodyczą, tak że rozum pożywa takowe ze smakiem, a wola się orzeźwia. Podaje jej kielich napełniony winem, lecz zmieszany z mlekiem; gdyż upaja ją niewypowiedzianym zapałem, który następnie łagodzi mlekiem łaski rozpoznawania duchów, aby czyny nie przewyższały sił, a gorliwość wiedzy.

Miodopłynny święty Bernard podaje na innym miejscu jeszcze inne znaki tymi słowy: „Kiedy odczuwam, że mi zostaje odkryta myśl, tak bym rozumiał Pismo Święte, albo że mowa mądrości wytryska niejako we wnętrznościach moich, albo że przy świetle wlanym we mnie rozpoznaję tajemnice, lub że niebo niejako rozpościera nade mną swe niezmierne łono i zlewa na mnie obfite zdroje kontemplacji – nie wątpię, że Oblubieniec jest we mnie. Jeżeli się zarazem obudzi pewne, nieznaczne, lecz rozkoszne, uczucie wewnętrznego namaszczenia, tak pobożnego, że miłość ku uznanej prawdzie rodzi we mnie konieczna nienawiść i wzgardę ku marnościom, aby mnie przypadkiem nauka nie wbiła w pychę albo też często powtarzające się odwiedziny nie uczyniły mnie zarozumiałym; natenczas uznaję prawdziwie ojcowski wpływ w sobie i nie wątpię, że jest we mnie Ojciec. Jeżeli nadto, o ile mi sił starczy, odpowiadam wytrwale przez dobre zamiary i czyny tej dobroci tak, że łaska nie będzie we mnie próżna: natenczas nawet mieszkanie sobie uczyni we mnie i Ojciec ożywiający, i Słowo nauczające”.

W imię Prawdy! C. D. 334

25 maja 2024 roku ciąg dalszy

W tym dniu przeczytałem ważne dla mnie treści w książce kardynała Jana Bona pt. ,,O rozpoznawaniu duchów”:

„Już żeśmy dość obszernie powiedzieli o znamionach, po których można poznać Ducha Bożego. Aby jednak ten przedmiot zupełnie wyczerpać, zbadajmy jeszcze za świętym Bernardem to pytanie: jak troskliwym i jak czułym okiem dusza powinna śledzić czas swego nawiedzenia, w każdej chwili wyglądając odwiedzin Oblubieńca, aby gdy przyjdzie i zapuka, natychmiast mu otworzyć (Łk 12, 36)? Szczęśliwa ta dusza, którą pan przyszedłszy, znajdzie czuwającą (Łk 12, 37). Często bowiem będzie nawiedzana i usłyszy głos pokoju i zbawienia, głos miłości i wesela.
Znaki tych nawiedzin Oblubieńca, jakie miodopłynny Doktor zebrał z własnego i z cudzego doświadczenia, są następujące:

1.Pierwszym jest podsumowanie dobrych myśli. Tak bowiem wyraża się wspomniany święty Doktor: „Jeżeli odbieram pobudkę, czy to z zewnątrz od ludzi, czy też wewnątrz od ducha, abym zachował sprawiedliwość i przestrzegał prawdy; taka zachęta będzie dla mnie przesłanniczką nadchodzącego Oblubieńca i pewnym rodzajem przygotowania do godnego przyjęcia niebieskiego gościa. Zapewnia mnie o tym prorok, mówiąc: „Sprawiedliwość przed Nim chodzić będzie” (Ps 84, 14), a na innym miejscu powiadając o Bogu: „Miłosierdzie i prawda uprzedzą oblicze Twoje” (Ps 88, 15). Taka sama nadzieja uśmiechnie się do mnie, jeżeli zabrzmi mowa o pokorze, cierpliwości lub o bratniej miłości, albo też i o spełnianiu posłuszeństwa względem przełożonych; a szczególnie o postępie w świętości i pokoju, o szukaniu czystości serca, gdyż Pismo Święte mówi: „Domowi Twemu, Panie, przystoi świętość” (Ps 92, 5), i: ,,stało się w pokoju miejsce Jego” (Ps 75, 3), i: „czystego serca… Boga oglądać będą” (Mt 5, 8). Cokolwiek więc i do jakiejkolwiek cnoty otrzymam natchnienie, zawsze to będzie dla mnie znakiem, że się zbliża do mojej duszy nawiedzenie Pana zastępów”.

2.Drugim znakiem jest nagana. „Bo” – powiada dalej święty Bernard – „chociażby mię karcił sprawiedliwy w dobroci i chociażby mię łajał” (Ps 140, 5), przecież to samo (Flp 2, 2) będę rozumiał, że gorliwość sprawiedliwego i życzliwego czynią drogę temu, który wstąpił na zachód. Prawdziwy to zachód, kiedy człowiek skarci bliźniego, zniszczy zarazem jego występek, a Pan Bóg wstąpi nań i zdepce, aby się na nowo nie dźwignął. Nie można tedy gardzić naganą sprawiedliwego, gdyż ona niszczy grzechy, leczy serce, a Bogu toruje drogę do duszy”.

3.Trzecim znakiem jest upomnienie. Tak bowiem dalej mówi święty Bernard: „Nie należy też gnuśnie słuchać Słowa Bożego wzywającego do pobożności, do cnót, do czystości obyczajów; gdyż i to jest próba wskazująca nam zbawienie Boże. Jeżeli ta mowa wydaje się nam miłą i łagodną, ponieważ rozprasza w nas wstręt, a nakłania nas do tego, że jej z upragnieniem słuchamy, bądźmy przekonani, że nie tylko zbliża się Oblubieniec, ale że z pośpiechem, tj. z upragnieniem, przybywa. Jego bowiem zapał budzi w tobie pragnienie, a to, że ty skwapliwie słuchasz Jego mowy, jest skutkiem tego, że On spieszy się z odwiedzinami do ciebie. Nie my bowiem Jego, lecz On pierwszy umiłował nas (1 J 4, 10).

4.Czwartym znakiem jest skrucha. „Jeżeli odczuwasz w sobie” – powiada dalej święty Bernard – „ogniste słowo”, a pod jego żarem twoje sumienie zapala się przypomnieniem grzechu, wspomnij na słowa Pisma Świętego: „Ogień przed Nim pójdzie” (Ps 96, 3), i nie powątpiewaj, że On nadchodzi. Zresztą wspomnij sobie także i te słowa Ducha Świętego: „Bliski jest Pan tym, którzy są strapionego serca” (Ps 33, 19)”.

5.Piątym znakiem jest nawrócenie, o którym tak mówi święty Bernard: „Jeżeli zaś pod wpływem tej mowy nie tylko żałujesz, lecz się całkowicie nawracasz do Boga, poprzysięgając jak najmocniej strzec sprawiedliwych wyroków Jego (Ps 118, 106), wiedz, że On (Oblubieniec) jest już w tobie, szczególnie kiedy się czujesz rozgrzanym Jego miłością. Wszak i jedno, i drugie o Nim czytasz, tj. że Go ogień uprzedza i że On sam jest ogniem. Mojżesz bowiem powiada, że On jest to ogień trawiący (Pwt 4, 24). Ta tylko różnica zachodzi w tych dwóch wypadkach, że ogień uprzedzający ma wprawdzie ciepło, lecz nie ma miłości. Bywa on poprzednio wysłany, aby pobudził, przygotował i wyniszczył w tobie to, czym jesteś sam z siebie, aby ci lepiej potem smakowało to, czym masz być niebawem z łaski Bożej. Ten zaś ogień, który jest Bogiem, ogrzewśa przyjemnie, a niszczy zbawiennie. Tak więc po sile, która cię zmienia, i po miłości, która cię zapala, poznawaj nawiedziny Pańskie”.

6.Szóstym znakiem jest rozszerzenie i oświecenie umysłu. „Kiedy ten ogień wytrawi wszelką skazę grzechu” – mówi święty Bernard – „i rdzę występku; kiedy sumienie się już oczyści i wypogodzi, przychodzi nagłe i niezwykłe rozszerzenie duszy i bywa wlane światło oświecające umysł ku zrozumieniu Pisma Świętego albo ku poznaniu tajemnic. Sądzę, że jeden z tych darów otrzymujemy dla własnej przyjemności, a drugi ku zbawieniu bliźnich. Jest to bez wątpienia owo opatrzne oko Tego, który wywodzi „jak światłość sprawiedliwość twoją, a sąd twój jak gdyby południe” (Ps 36, 6), według słów Izajasza: „Wzejdzie w ciemności światłość twoja, a ciemności twoje będą jak południe” (Iz 58, 10).

7.Siódmym znakiem jest zdanie się na wolę Bożą, o czym tak mówi tenże sam święty Bernard: „Po tym widocznym dowodzie dobroci i łaskawości Bożej przychodzi głos poddający słodko i łagodnie wolę Bożą. Nie jest on czym innym, jak samą miłością, i nie może być bezczynnym, lecz pobudza i skłania do tego, co Boskie. Wreszcie, słyszy dusza wezwanie, aby powstała i spieszyła ku ratowaniu dusz ludzkich. Albowiem prawdziwa i czysta kontemplacja ma ten przymiot, że zapala tak wielką gorliwość i pragnienie pozyskania uczestników miłości Bożej, że człowiek chętnie przerywa sposób życia kontemplacyjnego, aby spełnić obowiązek nauczania bliźnich. Dokonawszy zaś takowego, znowu tym ochotniej wraca do zacisza wewnętrznego, im więcej owoców odniosła posługa około bliźnich; a zasię zakosztowawszy smaku kontemplacji, znowu tym ochotniej oddaje się zbieraniu owoców z pracy nad innymi”.
Takie znaki podaje święty Bernard, a następnie opisuje uciski duchowe wśród zapasów życia czynnego przeplatanego chwilami kontemplacji”.

W imię Prawdy! C. D. 329

22 maja 2024 roku ciąg dalszy

W tym dniu przeczytałem ważne dla mnie treści w książce kardynała Jana Bona pt. ,,O rozpoznawaniu duchów”:

,,Znakomitym dowodem Boskiego natchnienia i niemałą cząstką roztropności duchowej jest wybór nabożeństw i czynności zastosowanych ściśle do naszego wieku, przeciwnie zaś – zupełne nieuwzględnianie czasu i podstępem i zdradą złego ducha. Wszak nie ulega najmniejszej wątpliwości, że sam Bóg różnymi sposobami w różnych wiekach prowadził ludzi do zbawienia.

W początkach świata przeważało światło naturalne; następnie przyszło prawo Mojżeszowe i czas obrzędowy; a wreszcie zabłysło światło Ewangelii i płynące z niej różne, pomniejsze epoki. Tuż po założeniu Kościoła zstępował z nieba Duch Święty na wiernych widocznym sposobem; kiedy ten widoczny dar ustał, przyszedł czas męczeństwa; następnie epoka Doktorów Kościoła zwalczających różne kacerstwa i tłumaczących Pismo Święte. Dalej przyszedł czas rozkwitu życia zakonnego. I tak, wśród ciągłego rozwoju, przyszedł wreszcie i wiek obecny, który wobec coraz więcej starzejącego się świata żąda od nas, abyśmy się strzegli rzeczy nadzwyczajnych, a oddali się życiu wewnętrznemu i łączyli się jak najsilniej z Bogiem.

Twierdzenie zaś niektórych pisarzy, jakoby teraz ciała ludzkie były słabsze i niezdolne do znoszenia tak ostrego pożywienia i innych umartwień, jak to czytamy w żywotach świętych, jest bezpodstawne. Wykazała do dowodnie seraficka dziewica święta Teresa i stwierdziła, że, owszem, w dzisiejszych zepsutych i rozluźnionych czasach potrzeba nam tym więcej naśladować umartwione życie Pana Jezusa, świętych męczenników i wyznawców.

Dalszą oznaką Ducha Bożego jest wytrwałość we własnym powołaniu, a nie przerzucanie się z jednego stanowiska na drugie. Wszakże upomina nas święty Paweł: ,,W jakim stanie jest kto wezwany, niech każdy w nim trwa” (1 Kor 7, 20). A święty Efrem tak mówi: ,,Utwierdź się kotwicą i linami w tym dziele, do któregoś wezwany, aby nie popadł twój okręt na wzburzone morze”. A zaś Apostoł tak mówi: ,,Zatem proszę was… abyście postępowali godnie według powołania, do którego jesteście wezwani, z wszelką pokorą i cichością… starając się troskliwie o zachowanie jedności ducha w spójni pokoju. Jedno ciało i jeden duch, jak jesteście wezwani w jednej nadziei wezwania waszego” (Ef 4, 1-4). Gdyby zaś każdy człowiek dał się tam i sam kierować własnym popędom, nie byłoby jedności, lecz zamieszanie.

Duch Święty zakreślił każdemu właściwe granice, których przekraczać nie wolno. Chrystus zachęcając do wstępowania w swoje ślady, powiada: ,,Jeśli kto chce iść za mną, niech… weźmie krzyż swój” (Mt 16, 24). ,,Swój”, mówi, a nie ,,cudzy”, tj. swój zakonnik, a swój świecki; swój panujący, a swój poddany; swój zdrowy, a swój chory. Jak każde drzewo swoje, a nie inne rodzi owoce, tak też duchowny ma żyć po duchownemu, a świecki po świecku, nie wychodząc z granic swego powołania – chyba żeby kogoś Duch Święty powoływał do wyższej doskonałości. Jednakże znowu to natchnienie potrzeba by było bardzo dokładnie zbadać, by pod pozorem wyższego dobra nie dać się sobą tu i tam miotać i unosić od każdego podmuchu (Ef 4, 14).

Pogoda i spokój duszy oraz towarzyszki spokoju: radość i wewnętrzna pociecha – są znakami Ducha Bożego. Nie tam Bóg, gdzie ciemności, zamęt i nieporządek, lecz w pokoju miejsce Jego (Ps 75, 3). Zbawiciel przyszedłszy na ten świat, zwiastował pokój przez aniołów; opuszczając świat, jakoby testament przekazuje nam znowu pokój, mówiąc: ,,Pokój zostawiam wam, pokój mój daję wam” (J 14, 27). Apostoł zaś mówi: ,,Owocem zaś Ducha jest: miłość, wesele, pokój” (Ga 5, 22), a Psalmista śpiewa: ,,Będę słuchał, co we mnie będzie mówił Pan Bóg; bo będzie głosił pokój” (Ps 84, 9).

Dalszym znamieniem Ducha Boskiego jest nie prosić Pana Boga o nic, jedynie tylko wtenczas, gdybyśmy byli do tego szczegółowo pobudzeni. Natomiast powinniśmy się modlić, aby nas Pan Bóg nauczył prosić o to, co Jemu miłe, a dla nas zbawienne, i zdawać się zupełnie na Jego wolę, gdyż On ma pieczę (1 P 5, 7) o nas.

Nareszcie, oznakami Boskiego Ducha są: wytrwałość w cnocie, niedowierzanie własnym siłom, a wobec niebezpieczeństw grzechowych – ciągła bojaźń w połączeniu z ufnością w pomoc Boską, bo przecież nie wie człowiek, czy jest miłości czy nienawiści godzien. Ale wszystkie rzeczy na przyszły czas zachowane są w niepewności (Koh 9, 1 i 2). Następnie: odrzucenie wszelkich zasad przeciwnych Pismu Świętemu, gdyż ono jest najpewniejszą regułą Boskich natchnień; jako też zupełne godzenie się na zdania powszechnie przyjęte przez Doktorów Kościoła, bo wynoszenie się ponad nich byłoby oznaką nieznośnej pychy.

Święty Augustyn, opat, tak mówi: ,,Jest to oczywistym znakiem, że ktoś ma Ducha Bożego, jeżeli jest łagodnym i spokojnym, jeżeli ma o sobie jak najskromniejsze wyobrażenie, jeżeli unika wszelkiej światowej próżności, a siebie uważa za wiele gorszego od innych”. Wreszcie bardzo dobrze pisze Tertulian: Gdzie jest Bóg, tam jest bojaźń Boża, która jest początkiem mądrości. Gdzie jest bojaźń Boża, tam też przyzwoita powaga i skrzętna pilność, i zapobiegliwa troskliwość, i rozważny wybór, i oględne uczestnictwo, i zasłużone godności, i pokora zakonna, i powierzchowność pobożna, i skromne zachowanie, i Kościół zjednoczony i wszystko Boże”.

W imię Prawdy! C. D. 315

13 maja 2024 roku ciąg dalszy

W tym dniu przeczytałem ważne dla mnie treści w książce kardynała Jana Bona pt. ,,O rozpoznawaniu duchów”:

,,7.Oczywistym znakiem Ducha Bożego jest, jeżeli chętnie ćwiczymy się w tych cnotach, jakie są najodpowiedniejsze dla naśladowców Chrystusowych, a których świat zupełnie nie zna, jak np. prostota, pokora, prawdomówność i szczerość. ,,Jam jest (…) prawda” (J 14, 6), mówi o sobie Zbawiciel, a Mędrzec powiada, że z prostymi rozmowa Jego (Prz 3, 32), gdyż jak tłumaczy święty Grzegorz – ,,promieniami swych nawiedzin oświeca On w tajemnicach niebieskich te dusze, których umysł nie zasłania żaden cień dwulicowości”.
Za pomocą powyższych cnót jakoby kamieniem probierczym można poznać inne cnoty. Chociażby bowiem ktoś okazywał nie wiedzieć jak wielkie znamiona cierpliwości, wstrzemięźliwości, łagodności, skromności lub pobożności, to jeżeli nie byłoby w nim szczerości i prostoty, gdyby szukał próżnej chwały, gdyby się nadymał, uporczywie trwał przy swoim zdaniu, gdyby się w jego słowach i czynach pokazywała dwulicowość, natenczas wszystkie jego cnoty byłyby tylko prostą ułudą i karykaturą cnót. Toteż słusznie mówi święty Grzegorz: ,,Mądrość sprawiedliwych nic nie udaje, myśl słowami wyjawia, szczerą prawdę miłuje, fałszu unika, bezinteresownie dobrze czyni; woli krzywdy znosić niż wyrządzać; nie mści się za doznane krzywdy, a zniewagi odebrane w obronie prawdy za zysk sobie poczytuje. Atoli ta prostota sprawiedliwych bywa wyśmiewana, bo ją mędrkowie światowi głupotą nazywają”.

Jeżeli tedy ktoś szczerym sercem postępuje według wszystkich przykazań i przepisów Pańskich (Łk 1, 6), jeżeli nie wdaje się w rzeczy wielkie albo zbyt wzniosłe (Ps 130, 1) dla siebie, jeżeli nie chodzi za wynalazkami swymi (Ps 80, 13), temu trudno wpaść w sidła szatańskie. Jak bowiem pycha była przyczyną upadku zbuntowanych aniołów i pierwszych rodziców, tak przeciwnie – pokora i prostota są najbezpieczniejszą drogą do Boga i najpewniejszym dowodem Boskiego natchnienia.
Stąd słusznie twierdzi Gerson, że gdyby te dwie cnoty okazywały się przy każdym poruszeniu wewnętrznym i czynie zewnętrznym, nie byłoby potrzeba żadnych innych znaków do rozpoznawania duchów. Sławny teolog Dominik Bannez opierając się na powyższej zasadzie, uznał objawienia świętej Teresy za prawdziwe. ,,Słuchałem jej spowiedzi” – mówi on – ,,przez kilka lat, badałem ją kilkakrotnie, obchodząc się z nią zawsze cierpko i surowo; jednakże im bardziej ją upokarzałem i lekceważąco traktowałem, ona tym usilniej szukała mojej rady w tym przekonaniu, że to jest droga najbezpieczniejsza. U nikogo też nie znalazłem większej szczerości ducha, prostoty i pokory”.

8.,,Gdzie zaś Duch Pański, tam wolność” (2 Kor 3, 17) duchowa tak bardzo zachwalana przez świętego Franciszka Salezego. ,,Ta wolność chwały synów Bożych” (Rz 8, 21) zasadza się na oderwaniu serca od wszystkiego, tak że dusza wolna i swobodna gotowa jest we wszystkim iść za wolą Bożą.
Człowiek posiadający oną wolność nie lgnie do pociech, a utrapienia znosi z takim spokojem duszy, na jaki się zdobyć może. Nawet do ćwiczeń pobożnych nie przywiązuje się tak dalece, iżby nie mógł bez żalu i smutku ich opuścić, gdyby zaszła konieczna potrzeba, gdyby się tego domagały miłość lub posłuszeństwo. Nigdy go nie odstępuje wewnętrzne wesele, bo serca oderwanego od wszystkich stworzeń nie zasmuci żadna strata materialna, jak mówi Pismo Święte: ,,Nie zasmuci sprawiedliwego cokolwiek nań przypadnie” (Prz 12, 21). On chętnie przyjmuje pociechy wewnętrzne, kocha swoje nabożeństwa, ale nie jest im niewolniczo i uporczywie oddany. Niekiedy się zasmuci, ale tylko na chwilkę; gdyż niebawem wchodzi w siebie i zastaje tam wszystko w spokoju.

9.Nie wszyscy słudzy Boży mają prawdziwe i czyste poznanie, a nawet i ci, co je mają, nie zawsze pod jego wpływem mówią i działają, lecz tylko wtedy, kiedy chce Bóg – jego Twórca i Dawca. Gdyby zechcieli odebrane objawienia niebieskie opisać i rozgłosić, nie udałoby się im to bez szczególnego natchnienia Bożego. Co zaś pod wpływem tego poruszenia i oświecenia mówią, to mogą zrozumieć tylko ci, którzy w mniejszym lub większym stopniu są uczestnikami tegoż ducha. Jak bowiem oko nasze, oświecone światłem naturalnym, spostrzega przedmioty naturalne, tak też oko duszy, oświecone światłem Bożym, ogląda wnętrze człowieka pod względem duchowym.
Jednakże nieliczne i tylko wyjątkowe dusze otrzymują ono światło, tak że bardzo szczupła jest garstka ludzi prawdziwie duchowych, czyli wewnętrznych, którzy mogą poznać dokładnie stan duchowy bliźnich. Doświadczyła tego na sobie z wielkim utrapieniem święta Teresa. Albowiem pierwsi jej spowiednicy nie mogli poznać jej ducha ani nawet zrozumieć jej mowy. Skończyło się to utrapienie dopiero wtenczas, kiedy natrafiła na mężów tym samym, co i ona, owianych duchem, jak święty Piotr z Alkantary, święty Franciszek Borgiasz, Baltazar Alwarez i inni również cnotliwi i świątobliwi mężowie. Mógłbym przytoczyć wiele innych przykładów, ale mi nie pozwalają na to szczupłe ramki niniejszej pracy.
Stąd to pochodzi, że ludzie nie mający w tym względzie należytego wykształcenia, ludzie cieleśni, niepojmujący tego, co jest Ducha Bożego (1 Kor 2, 14), pojmują fałszywie i źle tłumaczą wyrazy i frazesy znajdujące się u mistyków. ,,I nic dziwnego!” – powiada święty Bernard – ,,Daremno chce czytać lub słuchać miłosnej pieśni, kto sam nie kocha; pierś zimna nie zdoła pojąć słów ognistych. Jak bowiem nie rozumie Greka, kto nie umie po grecku, ani też mówiącego po łacinie, jeżeli sam nie jest łacinnikiem, tak też i język miłości wyda się niemiłującemu barbarzyńskim i będzie miedzią brzęczącą i cymbałem brzmiącym”.

10.Łaska sama przez się nie niszczy ani nie osłabia natury, lecz owszem – chroni ją, wzmacnia i udoskonala. Jeden bowiem i ten sam Bóg jest Stwórcą natury i dawcą łaski. Jeżeli tedy jakaś słabość lub umęczenie wynikają z tego, co człek pod wpływem Bożym działa, nie można tego przypisywać łasce, lecz ułomności natury, gdyż ciało podległe zepsuciu oddziałuje na dusze.
Toteż byłoby błędem nie uważać takiego natchnienia za Boskie. Wszakże Pismo Święte mówi, że Daniel po widzeniu anielskim zupełnie opadł z sił. A nie zostało we mnie siły – powiada on sobie – ale i wygląd mój zmienił się we mnie, i struchlałem, i nie miałem żadnej siły (Dn 10, 8). ,,Albowiem” – powiada święty Grzegorz – ,,jest zupełnie naturalnym następstwem, że to cielesne naczynie, nieważące jednego talentu, musi słabnąć, kiedy dusza ludzka zostaje podniesiona do widzenia nadprzyrodzonego”. Zdarza się to nie tylko przy objawieniach duchów uwielbionych, lecz także przy zwyczajnych pociechach Boskich, tak że niekiedy święci, nie mogąc ich znieść dla słabości natury, wołali: ,,Dość, Panie, dość!”.